ده‌هێن دویماهیێ وشه‌ڤا خودان قه‌در
ده‌هێن دویماهیێ وشه‌ڤا خودان قه‌در
ئێك: ده‌هێن دویماهیێ:
و ب ڤى ڕه‌نگى بیست ڕۆژ ژ ڕه‌مه‌زانێ بۆرین، ومانه ل وێرێ هه‌ر ده‌هـ ڕۆژێن دویماهیێ، ئیمامێ موسلم ژ عائیشایێ ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ل ڕه‌مه‌زانێ ئه‌و دكر یا ل چو ده‌مێن دى نه‌دكر، و ل ده‌هێن دویماهیێ ژ ڕه‌مه‌زانێ ئه‌و دكر یا ل ده‌مێ دى نه‌دكر.
ئه‌ڤ ده‌هـ ڕۆژێن ماین ژ ڕه‌مه‌زانێ ، ئه‌گه‌ر خودێ ڕزقێ مه تێ بێخت، دڤێت ژ ده‌ست خۆ نه‌كه‌ین، لێ بگه‌ڕیێین شه‌ڤ وڕۆژێن وان بۆ كرنا عیباده‌تى ئستغلال بكه‌ین، ب تایبه‌تى ئه‌گه‌ر ئه‌م ل بیرا خۆ بینین كو (لیلة القدر) دكه‌فته د ناڤ دا، و ژ صه‌حابى وتابعیان دئێته ڤه‌گوهاستن كو وان ل هه‌ر ده‌هـ ڕۆژێن دویماهیێ ژ ڕه‌مه‌زانێ هیممه‌تا خۆ بلند دكر، وكارێ خۆ زێده دكر، پتر ژ هه‌ر ده‌مه‌كێ دى، وئه‌ڤ چه‌نده یا غه‌ریب نینه، چونكى ده‌مێ مرۆڤ غاردانێ دكه‌ت، ونێزیكى دوماهیێ دبت، هه‌مى هێزا خۆ ده‌ردئێخت، وچویا ژێ دئێت نیشان دده‌ت..
وبه‌لكى هوین د گه‌ل من د (موتته‌فق) بن كو تشته‌ك وه‌كى ده‌مى نینه مرۆڤ ل سه‌ر ب حه‌سره‌ت بكه‌ڤت ده‌مێ ئه‌و ژ ده‌ست وى ده‌ردكه‌ڤت، چــونـــكــى هـــه‌ر فــایـده‌یـه‌كێ ژ ده‌ست ته ده‌ركه‌ڤت دبت تو ب ڕه‌نگه‌كى ژ ڕه‌نگان به‌ده‌ل ڤه‌كه‌ى، یان تشته‌كێ وه‌كى وى یان حه‌تا ژ وى باشتر ژى فایده بكه‌ى، ده‌م تێ نه‌بت، گاڤا ئه‌و ژ ده‌ست ته ده‌ركه‌ڤت ب چو ڕه‌نگان ئه‌و نائێته به‌ده‌ل ڤه‌كرن، له‌و ڕۆژا قیامه‌تێ تشتێ ژ هه‌میێ پتر خه‌لكێ مه‌حشه‌رێ ل سه‌ر ب حه‌سره‌ت دكه‌ڤن ده‌مه، خودایێ مه‌زن ده‌مێ به‌رێ مه دده‌ته له‌زكرنا د خێران دا دبێژت: } أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ وَإِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ * أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِي لَكُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ * أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ{ (الـــزمـر: 56-58) یه‌عنى: هوين گوهدارییا خودايێ خۆ بكه‌ن و ل وى بزڤڕن دا نــه‌فــســه‌ك پـه‌شـێـمـان نه‌بت وبێژت: وه‌ى بۆ كۆڤانا من ل سه‌ر وى كارێ من د دنيايێ دا ژ ده‌ســت خــۆ كــرى يــێ خودێ فه‌رمان پێ كرى، ومن ته‌خسيرى د گـوهــداریــیــا وى دا كــر، وئــه‌ز د دنـيــايـێ دا ژ وان بووم يێن تڕانه بۆ خۆ ب كيتابا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى وخودان باوه‌ران دكر. يان ژى بێژت: ئه‌گه‌ر خودێ به‌رێ من دابا دينێ خۆ ئه‌ز دا ژ وان بم يێن خۆ ژ شركێ وگونه‌هان دده‌نه پاش. يان ده‌مێ دبينت ل ڕۆژا حسێبێ عه‌زابا خودێ دۆرا لێ گرتى دێ بێژت: خوزى زڤڕينه‌ك بۆ ژينا دنيايێ بۆ من هه‌با، ئه‌ز دا ژ وان بم يێن ب گوهدارییا خودايێ خۆ قه‌نجى كرين، وكار ب وێ كرى يا پێغه‌مبه‌ران فه‌رمان پێ ل وان كرى.
ڤێجا هێشتا ده‌م د ده‌ستێن مه دا، وبه‌رى ئه‌و ده‌م ب سه‌ر مه دا بێت یێ په‌شێمانى تێدا چو فایده‌ى نه‌ده‌ت، بلا ئه‌م حسێبێ د گه‌ل خۆ بكه‌ین ل سه‌ر وان رۆژێن بۆرین ژ ڕه‌مه‌زانێ ، و د ڕۆژێن مایین دا پتر خۆ بوه‌ستینین وكارێ خۆ زێده‌تر لێ بكه‌ین..
د ڤان ده‌هـ ڕۆژێن مایین دا دڤێت ڕاوه‌ستانه‌كا ڕادستگۆ مه د گه‌ل نه‌فسا خۆ هه‌بت، حسێبێ د گه‌ل بكه‌ین، وسه‌حكه‌ینێ كانێ وێ مفایه‌كێ ژ هه‌ژى بۆ خۆ ژ ڤێ ده‌لیڤه‌یێ دیت یا خودێ دایێ، كانێ ئێكا هند كریه خودایێ خۆ ژ خۆ ڕازى بكه‌ت؟ و د ڤێ هه‌یڤێ دا ده‌مێ خۆ وه‌سا ببۆرینت وه‌كى خودێ حه‌زكرى نه وه‌كى دلێ وى دخوازت؟
ل ڤان ده‌هـ ڕۆژان وده‌مێ هه‌یڤا ڕه‌مه‌زانێ به‌ر ب دویماهیێ ڤه دچت، دڤێت ترسا مه ژ هندێ كو كارێ مه نه‌ئێته قه‌بویلكرن زێده ببت، نه‌كو غوروور بۆ مه چێ ببت، وئه‌م هزر بكه‌ین مه ب گرتنا ڤان ڕۆژیان منه‌ته‌ك ل خودێ كریه، وحه‌قێ مه ل سه‌ر وى هه‌یه ئه‌و مه ببه‌ته به‌حه‌شتێ، حه‌سه‌نێ به‌صرى به‌حسێ صه‌حابیان دكه‌ت ودبێژت: ب شه‌ڤێ وان حه‌تا سپێدێ نڤێژ دكرن، پاشى دڕوینشتن داخواز گونه‌هـ ژێبرنێ بۆ خۆ ژ خودێ دكر!
و ژ بیر نه‌كه‌ن كو پشتى هه‌ر نڤێژه‌كێ وئێكسه‌ر پشتى سلاڤا ملان پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- سێ جاران دگۆت: (أستغفر الله)، له‌و ده‌مێ ڕه‌مه‌زان ب دویماهى دهات، عومه‌رێ كوڕێ عه‌بدلعه‌زیزى كاغه‌ز بۆ ویلایه‌تان دهنارتن وتێدا فه‌رمان ل خه‌لكى دكر كو ئه‌و ئستغفاران بكێشن.
ل ڤان ده‌هـ ڕۆژان دڤێت ژ هه‌ر ده‌مه‌كێ دى پتر ئه‌م دوعایا عه‌فو ولێبۆرینێ ژ خــودێ بـكــه‌یــن، عائیشا دبێژت: من پسیار ژ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- كر: ئه‌گه‌ر ئه‌ز گه‌هشتمه (لیلة القدر) ئه‌ز چ بێژم؟ وى گۆت: بێژه ((اللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّي)). رواه الترمذی وابن ماجة وصححه الألبانی، وده‌مێ ئه‌م داخوازا عه‌فوێ ژ خودێ دكه‌ین، ئه‌و ئه‌م ب ڕه‌نگه‌كێ نه یێ ئێكسه‌ر ئعترافێ یێن ب ته‌خسیریا خۆ دكه‌ین، وئه‌وێ ئعترافێ ب ته‌خسیریا خۆ بكه‌ت، غوروور بۆ چێ نابت.
دوو: شه‌ڤا خودان قه‌در (لیلة القدر)
بۆچى ئه‌و یا ئاشكه‌را نینه؟
بـه‌رى ئیسلام بێت هنده‌ك هه‌یڤێن ب قه‌در وقیمه‌ت ل نك عه‌ره‌بان بوون، وان بهایه‌كێ زێده ددایێ، وه‌كى وان هه‌ر چار هه‌یڤێن دگۆتنێ: (الأشهر الحرم)، وهنده‌ك ڕۆژ ژى هه‌بوون وان ڕێزه‌كا تایبه‌ت لێ دگرت، وه‌كى وان ڕۆژێن حه‌جا وان تێدا دهاته‌كرن.. به‌لێ هه‌یڤا ڕه‌مه‌زانێ وڕۆژێن وێ نه ژ وان هه‌یڤ وڕۆژان بوون یێن جهه‌كێ تایبه‌ت ل نك عه‌ره‌بان هه‌ین، ووان چو بیرهاتن ژى -یێن دینى- د گه‌ل نه‌بوون، و د گه‌ل ده‌سپێكا هاتنا ئیسلامێ وهنارتنا پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ڤێ هه‌یڤێ جهه‌كێ تایبه‌ت بۆ خۆ كر، چونكى د ڤێ هه‌یڤێ دا، و د ئاهه‌نگه‌كا عه‌سمانى یا بێ وێنه دا قورئانا پیرۆز ب ئێكجارى ژ عه‌سمانێن بلند بۆ عه‌سمانێ دنیایێ هاته خوارێ، ووێ ب ڤێ هاتنه خوارا خـۆ ئـه‌ڤ شه‌ڤه ب قه‌در ئێخست، وكره شه‌ڤه‌كا ب خێرتر ژ هزار شه‌ڤان.
مه‌عنا: ڤێ شه‌ڤێ قه‌در وبهایێ خۆ ژ وێ ڕویدانا مه‌زن وه‌رگرت یا كو تێدا چێبووى، كو هاتنه‌خوارا قورئانێ بوو، له‌و یا ژ هه‌میێ باشتر بۆ وى كه‌سى یێ بڤێت ڤێ شه‌ڤێ زندى بكه‌ت ئه‌و وێ ب خواندنا قورئانێ زندى بكه‌ت، قورئانێ بخوینت وهزرێن خۆ د مه‌عنایێن وێ دا بكه‌ت، وكارى پێ بكه‌ت، بوخارى وموسلم ژ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ڤه‌دگوهێزن، دبێژت: «مَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ» رواه البخاري ومسلم. هه‌چیێ ل شه‌ڤا ب قه‌در بۆ كرنا عیباده‌تى ڕاببت، گونه‌هێن وى یێ بۆرین دێ بۆ ئێنه ژێبرن..
و ژ زانایێن مه یێن پێشین دئێته ڤه‌گوهاستن كو ئه‌وان ل ڤێ شه‌ڤا هه كارێ خۆ دكر، باشترین جلكێن خۆ دكرنه به‌ر خۆ، وبێنێن خۆش ل خۆ دكرن، ومزگه‌فتێن خۆ ژى ڕوهن وبێن خۆش دكرن، كا چاوا مرۆڤ خۆ ومالا خۆ بۆ جه‌ژنێ به‌رهه‌ڤ دكه‌ت.. و (ته‌میمێ دارى) كراسه‌ك ب هزار ده‌رهه‌مان كڕیبوو، ل وێ شه‌ڤێ دكره به‌ر خۆ یا وى هزر دكر دێ (لیلة القدر) بت.
وكانێ چاوا وان ب خۆ خه‌ملاندنا ب سه‌رڤه سه‌رڤه بۆ ڤێ شه‌ڤێ خۆ بۆ ڤێ شه‌ڤێ به‌رهه‌ڤ دكر، وه‌سا وان خه‌م ژ خۆ خه‌ملاندنا باطنى ژى دخــوار، ب شـویشتنا دلى ب ته‌وبه‌یه‌كا ژ دل و ژ ڕاستى، وخۆ دویركرنا ژ هه‌مى ڕه‌نگێن خرابى وگونه‌هان.
و ل سه‌رى ئه‌ڤ شه‌ڤه بۆ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- هاتبوو ئاشكه‌را كرن، پاشى حه‌زكرنا خودێ ل سه‌ر هندێ چێبوو كو ئه‌و وێ ل به‌ر وى به‌رزه كه‌ت، موسلم ژ ئـه‌بــوو هـوره‌یره‌ى ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت: «أُرِيتُ لَيْلَةَ الْقَدْرِ ثُمَّ أَيْقَظَنِى بَعْضُ أَهْلِى فَنُسِّيتُهَا فَالْتَمِسُوهَا فِي الْعَشْرِ الْغَوَابِرِ » رواه مسلم. شه‌ڤا ب قه‌در بۆ من هاته نیشادان، یه‌عنى: د خه‌ونێ دا، پاشى هنده‌ك عه‌یالێ من ئه‌ز هشیار كرم ومن ئه‌و ژ بیركر، ڤێجا هوین ل ده‌هێن بۆرین، یێن دویماهیێ، لێ بگه‌ڕیێن.
وئه‌گه‌ر ئه‌م سه‌ح بكه‌ینێ خودێ هنده‌ك ده‌مێن پیرۆز ل به‌ر مه یێن ڤه‌شارتین، وه‌كى ڤێ شه‌ڤێ، ووێ سه‌عه‌تێ یا دوعا لێ دئێنه قه‌بویلكرن ژ ڕۆژا ئه‌ینیێ، بۆ هندێ دا ئه‌م پتر خۆ ب كرنا عیباده‌تى ڤه ل ڤان ده‌مان بوه‌ستینین، وئاشكه‌رایه كو هه‌ر ده‌مه‌كێ ب قه‌در بت، وه‌كى ڕۆژا ئه‌ینیێ، وهه‌یڤا ڕه‌مه‌زانێ، وشه‌ڤێ ب گشتى، وڕۆژا عه‌ره‌فێ.. دویماهیا وان ژ به‌راهیا وان ب قه‌درتره، له‌و یا باشتر ئه‌وه مرۆڤ ل دویماهیا شه‌ڤێ، ل (لیلة القدر)، ده‌مێ پاشیڤێ، پتر خۆ ب كرنا عیباده‌تى ڤه بوه‌ستینت، نه كو ل ده‌سپێكا شه‌ڤێ عیباده‌تى بكه‌ت، پاشى بنڤت..
ڤێجا یا فه‌ر ئه‌وه ئه‌م نه‌هێلین ئه‌ڤ شه‌ڤه بێ مفا ژ ده‌ست مه ده‌ركه‌ڤن، عیباده‌تى زێده تێدا بكه‌ین، چونكى ئه‌م نزانین كانێ جاره‌كا دى ئه‌م دی گه‌هینه ڤێ شه‌ڤێ یان نه.
ئه‌م هیڤى ژ خودێ مه‌زن وبلند دكه‌ین ئه‌و ئه‌ڤان ده‌هكا بكه‌ته ڕزقێ مه، ومه ژ ڕه‌حما خۆ بێبار نه‌كه‌ت ومه وده‌یبابێت مه عه‌فى بكه‌ت ... ئامین.
ژێده‌ر: مالپه‌رێ مێرگ
***********************
تعليقات
إرسال تعليق